خانه قدیمی مشیرالدوله  در حد فاصل هتل امیر تهران خیابان منوچهری و جمهوری اسلامی در کوچه پیرنیای لالهزار واقع شده و منتسب به حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله است که از رجال برجسته دوره قاجار بود. عمارت مشیرالدوله سه طبقه است و مصالح به کار رفته در خانه مشیرالدوله، عمدتاً خشت و آجر است؛ ولی شیوه پوشش در طبقات مختلف متفاوت است. تزئینات خانه مشیرالدوله در نهایت سادگی کار شده و سطوح نمای خارجی آن ساده و یکدست آجر با بندکشی گچی و سطح و داخل بنا نیز عمدتاً صاف و یکدست است. گچبری و فرنگی کاری ایوان شمالی و هتل پژوهش هتل پژوهش تهران تهران کاشی کاری اتاق‌های زیرزمین بنا مهمترین تزئینات آن را تشکیل می‌دهند. کاشیهای به کار رفته در زیرزمین از جنس خشت، با ابعاد بزرگ و منقوش به تصویر شخصیتهای اساطیری و تاریخی است.

عمارت باغ فردوس در باغ گسترده و پر درختی قرار دارد و در دوره محمد شاه قاجار ساخته شده است.عمارت باغ فردوس در اوایل قرن ۱۳ ه. ق ساخته هتل بلوط تهران شده و بعدها نیز بازسازی شده است. محوطه عمارت باغ فردوس به سبب زیبایی و سرسبزی، به باغ فردوس معروف شد. محل عمارت باغ فردوس در تجریش است. عمارت باغ فردوس توسط حاج میرزا آقاسی در زمان محمدشاه قاجار بنا شد و در سال ۱۲۶۴ هجری قمری- بعد از مرگ محمد شاه- به صورت متروکه درآمد. در زمان ناصرالدین شاه، عمارت و باغ  فردوس مورد توجه نظام الدوله معیرالممالک قرار گرفت که بعد از خرید، آن  هتل طوبی را مرمت کرد و باغ فردوس نام نهاد. در دوره‌های بعد، تملک باغ و عمارت فردوس دست به دست گشت تا اینکه در سال ۱۳۱۶ شمسی به وزارت فرهنگ وقت انتقال یافت و تعمیرات اساسی در آن صورت گرفت.

خت مرمر یا تخت سلیمان به شکل یک سکوی دیواره‌دار بلند از ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک ساخته شده است و در وسط ایوان مستقر است. هتل نیلو تهران تخت مرمر در سه سال اول سلطنت کریم خان زند یعنی در سال‌های ۱۱۶۳ تا ۱۱۶۵ هجری قمری بنا شد. پس از فوت خان زند، آقا محمد خان قاجار (1193 تا 1211 ه.ق) عمارت تخت مرمر را تکمیل کرد و در سال ۱۲۰۶ هجری قمری دستور داد بیشتر مصالح ساختمانی و قطعات نقاشی و تزئینی کاخ سلطنتی کریم خان را از شیراز به تهران بیاورند و در ساختن تخت مرمر به کار گیرند. به دستور فتحعلی شاه قاجار، در سال ۱۲۲۰ هجری قمری یک تخت مرمر بزرگ ساخته شد که اکنون در وسط ایوان اصلی کاخ قرار دارد و نام اصلی هتل نیلو آن تخت سلیمان است. در اطراف این ایوان، آثار نقاشی و تزئینات فراوان دوران قاجار به یادگار مانده است. پس از فتحعلی شاه، دیگر شاهان قاجار هم به پیروی از اجداد خویش در تکمیل تزئینات و آراستن بناهای کاخ گلستان اقدام کردند.

خانه قدیمی مشیرالدوله  در حد فاصل خیابان هتل آرامیس تهران منوچهری و جمهوری اسلامی در کوچه پیرنیای لالهزار واقع شده و منتسب به حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله است که از رجال برجسته دوره قاجار بود. عمارت مشیرالدوله سه طبقه است و مصالح به کار رفته در خانه مشیرالدوله، عمدتاً خشت و آجر است؛ ولی شیوه پوشش در طبقات مختلف متفاوت است. تزئینات خانه مشیرالدوله در نهایت سادگی کار شده و سطوح نمای خارجی آن ساده و یکدست آجر با بندکشی گچی و سطح و داخل بنا نیز عمدتاً صاف و یکدست است. گچبری و فرنگی کاری ایوان شمالی و کاشی کاری اتاق‌های زیرزمین بنا مهمترین تزئینات آن را تشکیل می‌دهند. کاشیهای به کار رفته در زیرزمین از جنس هتل آکادمی ملی المپیک خشت، با ابعاد بزرگ و منقوش به تصویر شخصیتهای اساطیری و تاریخی است. خانه مشیرالدوله به لحاظ قدمت و اهمیت معماری آن، تحت شماره ۱۸۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در پایین کوه نقاره خانه شهر ری، آثاری از هتل اسکان الوند یک شهر بر جای مانده از دوران سلجوقیان به چشم می‌خورد. بقایای شهر سلجوقیان به صورت ویرانه‌ای است که برج و بارویی مخروبه بر روی آن قرار گرفته است. در سال ۱۳۵۰، ویرانه‌های شهر سلجوقیان تا حدودی مرمت و بازسازی شد و مورد بازدید میهمانان خارجی که برای جشن‌های سلطنتی (۲۵۰۰ ساله) به ایران دعوت شده هتل برج سفید تهران بودند، قرار گرفت. بنا به گفته مردم بومی، شهر سلجوقیان از آن تاریخ تاکنون با دیواره‌های آهنی مسدود شده و کسی حق ورود به آنجا را ندارد. در قسمت بالایی برج و باروی شهر سلجوقیان، روی کوه نقاره خانه، برج نقاره خانه قرار دارد که آن هم متعلق به دوره سلجوقیان است.

برج آجری علاءالدین با ارتفاع ۱۷ متر به فاصله‌ای اندک در شمال مسجد جامع ورامین قرار دارد و شامل دو قسمت است: قسمت اول: با بدنه‌ای مدور به ارتفاع ۱۲ متر است که بخش اصلی بنا را تشکیل می‌دهد. برج علاءالدین ورامین، دارای دو در بزرگ جنوبی و شمالی است. در ضلع غربی در ارتفاع ۶ متری، راه پله‌ای وجود دارد که از طریق آن می‌توان به قسمت هتل ایبیس تهران میانی برج علاءالدین ورامین راه یافت. در منتهی الیه بخش مدور، کتیبه‌ای به خط کوفی قرار دارد. تزئین خارجی برج با کاشی‌های فیروزه‌ای انجام گرفته که زیبایی خاصی به آن بخشیده است. قسمت دوم: شامل گنبدی مخروطی شکل و بزرگ به ارتفاع ۵/۴ متر است که روی قسمت اول قرار دارد. بخش بالایی مخروط با خطوط هتل ایبیس هندسی تزئین یافته است. تاریخ بنای برج سال ۶۸۰ ه.ق است. بعضی‌ها آن را مقبره سلطان علاءالدین خوارزمشاه می‌دانند. سبک ساختمان برج، ترکیبی از معماری زمان مغول و دوره آق قویونلو و قره قریونلو است. علاوه بر اینها، قلعه‌های دیگری نیز در گستره استان تهران وجود دارد که از آن جمله می‌توان به قلعه سرخ در شهر ری اشاره کرد که مربوط به دوره‌های پیش از میلاد است.

بناهای قدیمی و مهمی مانند میدان هتل رامتین و کاخ بهارستان در شهر تهران، تداعی کننده حوادث و ماجراهای تعیین کننده تاریخ معاصر کشور است. کاخ بهارستان را که میرزا حسین خان سپهسالار بنیان گذاشت، بعدها محل مجلس شورای ملی شد. این بنا، تنها یادگار آن روزگار است که اینک در میدان بهارستان تهران بر جای مانده است. تندیس وسط میدان بهارستان تهران، تاکنون چندین بار عوض شده است. ساختمان بهارستان متحمل گلوله‌های توپ و دست کم دو آتش سوزی بزرگ شده است. همچنین، میدان بهارستان تهران شاهد زد و خوردها، میتینگ‌ها، تظاهرات و تیراندازی‌های بسیار و محل ترورهای سیاسی مهم و تاریخ ساز بوده است.سمت شمال میدان بهارستان تهران، محل باغ نگارستان هتل المپیک فتحعلی شاه قاجار بود که مدخل آن در جلوی میدان بهارستان و خود باغ نیز در شمال میدان بود. در سال ۱۲۸۴ هجری قمری که شهر تهران را توسعه دادند، این باغ جزو شهر تهران شد و بعدها زمین آن را قطعه قطعه کردند و ساختمانهای مختلف در آن ساختند.

میرزا یوسف آشتیانی، صدراعظم ناصرالدین شاه، میدان حسن آباد تهران را که آخرین حد شمال غربی شهر تهران بود به نام پسرش، میرزا حسن مستوفی هتل سیمرغ الممالک بنا نهاد. در فاصله سالهای ۱۳۰۳ تا ۱۳۱۲ ه.ق چهار ساختمان با اقتباس از پالادیو، معمار معروف عصر رنسانس ایتالیا، در چهار سوی آن بنا شد. یکی از آنها تخریب و به جای آن در سال ۱۳۴۵ شمسی، ساختمانی چند طبقه برای بانک ملی ساخته شد. اما بقیه در فهرست آثار ملی قرار گرفت و از ویرانی مصون ماند. متأسفانه شکل زیبا و هماهنگ میدان حسن آباد تهران در اثر تغییرات ایجاد شده به هم خورده است. آخرین هتل پاریز تهران تغییری که در ساختار میدان حسن آباد ایجاد شد، تخریب فلکه وسط آن در جریان ساختن تونل مترو و خیابان زیرگذر بود.

در زمانهای گذشته، برای مسافران خارجی و شاید هم برای افراد محلی، جالب‌ترین بخش تهران، محل چهارگوش و وسیعی بود به نام ارک که بخش قابل توجهی از جنوب میدان توپخانه را در بر گرفته بود. از زمانی که نوسازی شهر با تخریب این نواحی هتل فردوسی شروع شد، دیگر از چهره میدان ارک تهران هیچ اثر و نشانه‌ای نماند. میدان ارک تهران از میدان‌های مهم دارالخلافه تهران بود که سابقه آن به دوره شاه تهماسب صفوی می‌رسید. میدان ارک تهران در گذشته محصور بود و اطراف آن را خندق حفر کرده بودند و بیشتر بناهای سلطنتی در داخل آن قرار گرفته بود. نام این میدان از زمان فتحعلی شاه به یادگار مانده است. در زمان ناصرالدین شاه، میدان ارک تهران را به اسامی مختلف میدان شاه، میدان توپخانه و باغ گلشن می‌نامیدند و اینک به همان نام قدیمی ارک معروف است. محدوده جغرافیایی هتل آساره ارک تهران در زمان ناصرالدین شاه، در مقایسه با وضع خیابان‌های جدید تهران، چنین بود: از شمال به محوطه بین ضلع جنوبی میدان سپه و قسمتی از خیابان سپه (خیابان مریض خانه سابق) و خیابان بوذرجمهری تا چهارراه گلوبندک، از جنوب به خیابان ناصرخسرو (ناصریه)، از شرق به خیابان خیام (جلیل آباد) و از غرب به گلوبندک تا میدان امام خمینی.

میدان محمدیه تهران از میدان‌های قدیمی شهر تهران است که در روزگار گذشته در خارج از محدوده شهر بود و برای رسیدن به آن لازم بود از کوچه‌های هتل بزرگ تهران 2 نامنظم و پیچ در پیچ بسیار گذشت، زیرا مانند امروز از طریق خیابان خیام راه مستقیمی که بتوان به وسیله آن بهمیدان محمدیه تهران رسید، وجود نداشت. وجه تسمیه نام اعدام به این خاطر بود که محکومان به اعدام را در وسط این میدان به‌ دار مجازات می‌آویختند. نام کنونی این میدان «محمدیه» است. وجه تسمیه این نام شاید به خاطر دروازه‌ای باشد که در زمان محمدشاه قاجار، بین این میدان و آرامگاه سید ناصرالدین ساخته هتل بزرگ تهران شده بود که به نام دروازه محمدیه یا دروازه غار قدیم خوانده می‌شد و اکنون نام آن را بر این میدان گذاشته‌اند.